تاریخ تمدن در ایران

همکاری جمعی از دانشوران ایرانشاس اروپا

تعزیه خوانی در شهرستان ساوه

عکس ماندگار از هیئت سجادیه ساوه دهه 60 ( هیئت سید اسماعیل شاهرخی ) به سمت میدان عاشورا فعلی

شهر من ساوه 💯

مهدي سلامي.سيد غدير مير حسيني.حسين همتي.حاج علي نظيفي.محمد ميرزايي.ناصر سلامي.مجيد نظيفي

برچسب‌ها: عكس تعزيه خوانان شهرستان ساوه

بقایای نظریه باستانی زرشتیان و ثنویت قدیمی ایران است که موجب آن جهان بدست دو نیرو .

آهورامزمزدا {نیکی} واهریمن { بدی} اداره میشود

قریب صد سال پیش کنت گوبینو اروپائیان را ازوجود ادبیات درام وسیعی در ایران بدورء شگفتی ورونق خود رسیده بود باخبر ساخت. این ادبیاتبر محور موضوع واحدی که همانا فاجعه کربلا است دور میزد.

قبلا متذکر شدیم که شعییان حضرت علی (ع) را جانشین واقعی پیامبر (ص) میدانند. علی همسر فاطمه دختر محمد {ص} بود شعیان به علی وفاطمه با نظر احترام خاصی که گاهی حتی تا مرحله ستایش میرسد می نگرند .

فرزندان آنها یعنی حسن وحسین ... بخصوص حسین بن علی ازچنین نظر احترامی برخوردارند.

علت آمر آنست که بنا به روایات امام حسین دختر آخرین پادشاه ساسانی را به عقد ازدواج خود در آورده واز این رهگذر وارث شاهشاه ایران شده وقهرمان ناسیونالیسم ایرانیان ولی بسال 680 در نزدیکهای بغداد در دشت کربلا شکست خورد ویاران وفرزندانش به استثنای رین العابدین پسر بیمارش به قتل رسیدند.

حادثه ناکامی حسین بن علی بنا به سنن ویابه نیروی تصور شعیان بصورت بزگترین حادثه جهانی جلوه گر شده است. شیعیان معتقدند که کشته شدن امام حسین در اثر شکست تدابیر نظامی یا بی احتیاطی وی نبوده بلکه این امر به نتیجه تصمیم واداره قبلی بستگی داشته است. حسین برای نجات شعیان در دنیای وآخرت تن به کشتن داد. اراده خدا از روز اذل بر آن تعلق گرفته بودکه درکربلا تشنه لب را سر از تن جدا کنند.

از نظر شیعیان حسین بن علی نه تنها به مرد شجاع وجنگجوی پر ارزشی است بلکه بزرگترین شهیدی است که سعادت آخروی را برای خود وافراد خانواده وپیروان خویش تامین نموده است.

از این روهمه ساله . در اوئل ماه محرم. شیعیان برای تجدید خاطرهء وقایع کربلا به تظاهراترحرارتی می پردازند.

این تظاهرات بسیار تاثر انگیر ودر عین حال دیندنی است . جالب ترین صحنه های این تظاهرات را کنت گوبینو باقلم شورانگیری به رشته نگارش در آورده است. البته کنت گوبینو با کمی اغراق تظاهرات مزبور را که بنام تعزیه معروف است با شاهکار های تراژدی یونانی برابر می داند. ولی این واقعیت را درنظر گیریم تعزیه به شبیه خوانی های قرون وسطی اروپا بیش از تراژدی یونان شباهت دارد. درام های مزبور از نظر ادبی عبارت از یک سلسه مطالب تکراری پر از حایشه روی هاست ولی در خلال آن گاهی به اشعار واقعا عالی تاثرانگیز ومهیج نیز بر می خوریم .

یکی ازصحنه های مهیج واندوهناک تعزیه . مجلس وداع حسین با اهل بیت اوست . دز آن لحظه درد ناکی مه دشمن بیدادگر یاران اورا یکایک به تیغ کین کشته است..

حسین تشنه لب بی یار ویاور عازم میدان است در اینحال روبه خواهر خود زینب نموده وبا دیدگان اشکبار زن و فرزندانی را مه کشتار جان بذربرده اند به وی می سپارد زنینب در پاسخ وی می گوید : ای شاه بی لشگر . آه تو آتش برجانم می زند وناله توهوش از سرم می رباید . یکطرف نعش شهدا افتاده ویک طرف فریاد ضجه وناله کودکان به عرش آسمان می رسد خدایا فریاد استغاثه ای را از دلم بر می آید بشنو . "

در اینحال زینب پدر خود علی را یاد می کنند . علی سالها پیش در کوفه شهید ودر نجف اشرف به خاک سپرده شده است.

زینب باد صبا را مخاطب قرار داده ومیگوید : ای باد از میان دشت های سوزان بگذر" در نجف به پدرم علی . شیر خدا پیغام من برسان.

بگو تا بدادم رسد ونظری به سوی حسین بیفکند."

بدین پیغام پاسخی نمی رسد - یا بهتر بگوئیم نباید برسد - ریرا اگر علی بیاری فرزندش بشتابد آیا شعیانی که مرتکب گناه شده اند به آتش جهنم نمی سوزند ؟

به این ترتیب ساعت شهادت فر می رسد . در این لحظه مصیبت بار شبح فاطمه برمیدان جنگ ظاهر می شود . فاطمه لباس عزا بر تن کرده وبه حال شهیدی که روانه میدان ودر معرض " مصائب فلک بیدادگر " است اشک می ریزد .

در اینجا ظاهرا تناقضی به نظر می رسد ولی برای پی بردن به مفهوم گفته مزبور باید در نظر داشت که ایرانیان به موازات قدرت لا یزال خداوند مهربان وبخشاینده . به نیروی دیگری که از آن به فلک کجرفتار . با آسمان جفا پیشه یاد می کنند معتقدند . ایرانیان تمام مصائب ورنجها را به فلک کجر فتار نسبت می دهند . بی گفتگو این اعتقادات بقایای نظریه باستانی زرتشیان وثنویت قدیمی ایران است که به موجب آن جهان بدست دو نیرو آهوا مزدا {نیکی} وایمن {بدی} اداره می شود

با اینحال فکر تعزیه خوانی تشیع شباهتی به آئین مزدائئ ندارد بلکه بیشتر به معتقدات طرفدران فدیه وکفاره گناه نتزدیک است. فکر گنهکاری بندگان وشفاعت وباز خرید گناه آنها فکری است که قبل از شیعیان از طرف مسیحیان بیان شده است ولی اثبات اقتباس این فکر از مسیحیان به علت فقدان مدارک تاریخی بسیار مشکل است.

ادبیات " تعزیه خوانی " امروز رونق چندانی ندارد. با اینحال امروز نیز در محافل عزا درام های تاء ثر انگیز مزبور با علاقه قلبی فراوانی خوانده می شود . لحن صمیمانه ای که با خواندن مراثی وتعزیه توام است موءید این نظزکه عقایدی که در طی قرون متمادی قبول میلیونها نفر از ایرانیان بوده ماءیه نسلی خاطر وامید بزرگ آنان بشمار می رفته

ش. ویرولو فرانسوی

کتاب تاریخ تمدن ایران آی کتاب
http://تاریخ تمدن ایران. نویسنده: گروه نویسندگان مترجم: جواد محیی مقدمه : هانری ماسه ، رنه گروسه ناشر:

گوتنبرگ زبان کتاب: فارسی تعداد صفحه: 490

مراسم تعزیه خوانی در روستای الوسجرد - ساوه

گفتگو با میرزا حسین جمعدسته، پیشکسوت تعزیه در ساوه

تعزیه . مسلم مجید نظیفی 1401 احمد آباد ساوه

http://مراسم شبیه خوانی درقدیم ساوه