ناریخ آب <ابزسانی ساوه : مهندس محمد شرافت - مهندس داود کاهه
تاریخ آب و آبرسانی
معرفی کتاب «تاریخ آب و آبرسانی ساوه» شناسنامه کتاب نام کتاب: تاریخ آب و آبرسانی ساوه مولفین: مهندس محمد شرافت و مهندس داوود کاهه ناشر: دارالهدی نوبت چاپ: اول – پاییز ۸۰ تیراژ: ۱۰۰۰ جلد کتاب تاریخ آب و آبرسانی ساوه کتابی ۱۲۷ صفحه‌ای، جالب، کامل، جامع و خواندنی است که در آن به همه آثار تاریخی، باستانی، آداب و رسوم، موقعیت جغرافیایی و تاریخی ساوه اشاره شده است و می‌توان گفت که یکی از کتب جامع شهر ساوه می‌باشد. این کتاب پس از مقدمه و پیشگفتار و تاریخچه آب به هفت فصل تقسیم بندی می‌شود که این هفت فصل نیز خود شامل قسمت‌های دیگری می‌شود که در ادامه مطالب به توضیح این فصل‌ها می‌پردازیم: فصل اول: آب از دیدگاه اسلام و ائمه از قسمت‌های مهم این فصل می‌توان به موضوعاتی چون: آب؛ اولین مایه خلق شده، آب مایه رفاه و آسایش بشر، آب باران و ثمرات آن و … اشاره کرد. فصل دوم: کلیات ساوه این فصل یکی از مهم‌ترین فصل‌های این کتاب می‌باشد چون در این فصل به «حدود جغرافیایی ساوه، تقسیمات کشوری، هواشناسی و اقلیم، رودخانه‌ها، کوه‌ها، بادها، تاریخ، تاریخچه بند شاه عباس، یخچال‌ها، حمام‌ها، آسیاب‌های قدیمی و آثار قدیمی ساوه» اشاره شده است. فصل سوم: تاریخچه آبرسانی ساوه این فصل همانطور که از نامش پیداست به «تاریخچه آب ساوه، قنات‌ها، آب نیم منه، و ساوه قبل و پس از ساخت شبکه آبرسانی» اشاره دارد. در این فصل عکس‌ها، توضیحات و مدارکی از چگونگی آبرسانی در زمان قدیم و نام مشترکین، و نمودارهایی از تعداد چاه‌ها و مقدار آب استخراج شده در شهر ساوه وجود دارد. فصل چهارم: تاریخ آب از زبان بزرگان و اساتید شهر در این فصل تعدادی از افراد قدیمی و متخصص به توضیح وضعیت آب در پنجاه سال پیش، تاریخچه آب ساوه، ماجرای روحی که آب می‌دزدید، تقسیم بندی املاک ساوه قدیم پرداخته‌اند، که «ماجرای روحی که آب می‌دزدید!» به نظر جالب می‌رسد. قسمتی از این ماجرا به طور خلاصه در زیر آمده است: در زمان قدیم می‌بایست آب مصرفی خانه از طریق مجاری اصلی به سوی خانه‌ها هدایت می‌شده است، حمامی قدیمی در محله قلعه نو وجود داشته که می‌بایست آب آن از روبروی ژاندارمری که در زمان قدیم قبرستان شهر بود پر می‌شد. مسئول حمام که کوره سوزان نام داشته شبانه به محل قبرستان می‌رود و آب را هموار می‌کند تا به طرف حمام سرازیر شود و می‌رود ولی پس از مدتی میراب ( مسئول اصلی تقسیم کردن آب) سر می‌رسد و جلوی آب را می‌بندد و وقتی کوره سوزان می‌بیند که آب قطع شده است دوباره می‌آید و آب را هموار می‌کند و می‌رود ولی دوباره میراب می‌آید و جلوی آب را می‌بندد. این بار وقتی کوره سوزان می‌بیند آب بسته شده به محل می‌رود و آب را باز می‌کند و در تابوتی که در آن نزدیکی قرار داشت رفته و می‌خوابد هنگامی که میراب می‌آید از تابوت بیرون آمده و میراب را ترسانده که میراب از وحشت غش می‌کند و کوره سوزان با خیال راحت آب را به سوی حمام هدایت می‌کند!! فصل پنجم: خشکیدن دریاچه ساوه رویا یا حقیقت این بخش که به وسیله دکتر ذکایی ساوجی تهیه شده است منبع کامل و جالبی از دریاچه قدیم ساوه می‌باشد که شاید کامل‌ترین منبع در مورد این دریاچه می‌باشد. در ادامه این بخش توضیحاتی نیز از قلعه «قیز قلعه» می‌باشد که گویی در آن زمان در لبه دریاچه ساوه قرار داشته است. فصل ششم: کوزه‌گری در ساوه در زمان‌های گذشته کوزه‌گری یکی از کارهای مهم مردم ساوه بوده است چون کوزه‌گری مرتبط با آب بوده و می‌بایست این شغل نیز در کنار دیگر شغل‌های قدیمی وجود داشته باشد. این بخش به توضیح سفالگری در ساوه، ماده اولیه و فنون کوزه گری، نقش کوزه، انواع آن و سفالینه‌های دیگر، فروش کوزه و کوزه‌گران و موقعیت اجتماعی آنان، کاربردهای مختلف کوزه و نمایش انواع عکس‌های کوزه و کارگاه‌های کوزه‌گری پرداخته است. این فصل منبع خوبی برای تهیه تحقیق و مقاله برای دانش‌آموزان و دانشجویان در رابطه با کوزه و سفال می‌باشد. و فصل هفتم: آب انبارها از دید فنی این بخش به بررسی تعدادی از آب انبارهای مهم و قدیمی ساوه از قبیل: آب انبار مسجد جامع – آب انبار میدان – آب انبار حاج میرزا حسین عاملی – آب انبار چهار سوق پرداخته است که کلیه عکس‌ها و نقشه‌های مربوط به آنها وجود دارد. در پایان نیز عکس‌ها و تصاویری از اماکن دیدنی و تاریخی، آب انبارها، پل سرخده، قیز قلعه بند شاه عباس و… وجود دارد که همانطور که توضیح داده شد کتابی کامل و مرجع برای اهالی ساوه می‌باشد. در پایان لازم می‌دانیم از نویسندگان این کتاب که زحمات فراوانی را برای جمع آوری این مطالب کرده‌اند تشکر به عمل آوریم.
+ نوشته شده در ۱۳۹۳/۱۱/۱۹ ساعت 3:31 PM توسط نسرین سیفی | نظر بدهيد
معرفی كتاب «تاريخ آب و آبرسانی ساوه»
صفحه اول مقالات >> معرفی كتاب «تاريخ آب و آبرسانی ساوه
معرفي كتاب «تاريخ آب و آبرساني ساوه»
شناسنامه كتاب
نام كتاب: تاريخ آب و آبرساني ساوه 
مولفين: مهندس محمد شرافت و مهندس داوود كاهه
ناشر: دارالهدي
نوبت چاپ: اول – پاييز 80
تيراژ: 1000 جلد
كتاب تاريخ آب و آبرساني ساوه كتابي 127 صفحه‌اي، جالب، كامل، جامع و خواندني است كه در آن به همه آثار تاريخي، باستاني، آداب و رسوم، موقعيت جغرافيايي و تاريخي ساوه اشاره شده است و مي‌توان گفت كه يكي از كتب جامع شهر ساوه مي‌باشد.
اين كتاب پس از مقدمه و پيشگفتار و تاريخچه آب به هفت فصل تقسيم بندي مي‌شود كه اين هفت فصل نيز خود شامل قسمت‌هاي ديگري مي‌شود كه در ادامه مطالب به توضيح اين فصل‌ها مي‌پردازيم:
فصل اول: آب از ديدگاه اسلام و ائمه
از قسمت‌هاي مهم اين فصل مي‌توان به موضوعاتي چون: آب؛ اولين مايه خلق شده، آب مايه رفاه و آسايش بشر، آب باران و ثمرات آن و ... اشاره كرد.
فصل دوم: كليات ساوه
اين فصل يكي از مهم‌ترين فصل‌هاي اين كتاب مي‌باشد چون در اين فصل به «حدود جغرافيايي ساوه، تقسيمات كشوري، هواشناسي و اقليم، رودخانه‌ها، كوه‌ها، بادها، تاريخ، تاريخچه بند شاه عباس، يخچال‌ها، حمام‌ها، آسياب‌هاي قديمي و آثار قديمي ساوه» اشاره شده است.
فصل سوم: تاريخچه آبرساني ساوه
اين فصل همانطور كه از نامش پيداست به «تاريخچه آب ساوه، قنات‌ها، آب نيم منه، و ساوه قبل و پس از ساخت شبكه آبرساني» اشاره دارد. در اين فصل عكس‌ها، توضيحات و مداركي از چگونگي آبرساني در زمان قديم و نام مشتركين، و نمودارهايي از تعداد چاه‌ها و مقدار آب استخراج شده در شهر ساوه وجود دارد.
فصل چهارم: تاريخ آب از زبان بزرگان و اساتيد شهر
در اين فصل تعدادي از افراد قديمي و متخصص به توضيح وضعيت آب در پنجاه سال پيش، تاريخچه آب ساوه، ماجراي روحي كه آب مي‌دزديد، تقسيم بندي املاك ساوه قديم پرداخته‌اند، كه «ماجراي روحي كه آب مي‌دزديد!» به نظر جالب مي‌رسد. قسمتي از اين ماجرا به طور خلاصه در زير آمده است:
در زمان قديم مي‌بايست آب مصرفي خانه از طريق مجاري اصلي به سوي خانه‌ها هدايت مي‌شده است، حمامي قديمي در محله قلعه نو وجود داشته كه مي‌بايست آب آن از روبروي ژاندارمري كه در زمان قديم قبرستان شهر بود پر مي‌شد. مسئول حمام كه كوره سوزان نام داشته شبانه به محل قبرستان مي‌رود و آب را هموار مي‌كند تا به طرف حمام سرازير شود و مي‌رود ولي پس از مدتي ميراب ( مسئول اصلي تقسيم كردن آب) سر مي‌رسد و جلوي آب را مي‌بندد و وقتي كوره سوزان مي‌بيند كه آب قطع شده است دوباره مي‌آيد و آب را هموار مي‌كند و مي‌رود ولي دوباره ميراب مي‌آيد و جلوي آب را مي‌بندد.
اين بار وقتي كوره سوزان مي‌بيند آب بسته شده به محل مي‌رود و آب را باز مي‌كند و در تابوتي كه در آن نزديكي قرار داشت رفته و مي‌خوابد هنگامي كه ميراب مي‌آيد از تابوت بيرون آمده و ميراب را ترسانده كه ميراب از وحشت غش مي‌كند و كوره سوزان با خيال راحت آب را به سوي حمام هدايت مي‌كند!!
فصل پنجم: خشكيدن درياچه ساوه رويا يا حقيقت
اين بخش كه به وسيله دكتر ذكايي ساوجي تهيه شده است منبع كامل و جالبي از درياچه قديم ساوه مي‌باشد كه شايد كامل‌ترين منبع در مورد اين درياچه مي‌باشد. در ادامه اين بخش توضيحاتي نيز از قلعه «قيز قلعه» مي‌باشد كه گويي در آن زمان در لبه درياچه ساوه قرار داشته است.
فصل ششم: كوزه‌گري در ساوه
در زمان‌هاي گذشته كوزه‌گري يكي از كارهاي مهم مردم ساوه بوده است چون كوزه‌گري مرتبط با آب بوده و مي‌بايست اين شغل نيز در كنار ديگر شغل‌هاي قديمي وجود داشته باشد. اين بخش به توضيح سفالگري در ساوه، ماده اوليه و فنون كوزه گري، نقش كوزه، انواع آن و سفالينه‌هاي ديگر، فروش كوزه و كوزه‌گران و موقعيت اجتماعي آنان، كاربردهاي مختلف كوزه و نمايش انواع عكس‌هاي كوزه و كارگاه‌هاي كوزه‌گري پرداخته است.
اين فصل منبع خوبي براي تهيه تحقيق و مقاله براي دانش‌آموزان و دانشجويان در رابطه با كوزه و سفال مي‌باشد.
و فصل هفتم: آب انبارها از ديد فني
اين بخش به بررسي تعدادي از آب انبارهاي مهم و قديمي ساوه از قبيل: آب انبار مسجد جامع - آب انبار ميدان – آب انبار حاج ميرزا حسين عاملي – آب انبار چهار سوق پرداخته است كه كليه عكس‌ها و نقشه‌هاي مربوط به آنها وجود دارد.
در پايان نيز عكس‌ها و تصاويري از اماكن ديدني و تاريخي، آب انبارها، پل سرخده، قيز قلعه بند شاه عباس و... وجود دارد كه همانطور كه توضيح داده شد كتابي كامل و مرجع براي اهالي ساوه مي‌باشد.
در پايان لازم مي‌دانيم از نويسندگان اين كتاب كه زحمات فراواني را براي جمع آوري اين مطالب كرده‌اند تشكر به عمل آوريم.
https://savehsara.aftab.cc/modules.php?name=Content&pa=showpage&pid=15
فیلم شهر سالم روسای سالم شهرستان ساوه WHO - ساوه و ساوجی ها
http://مجمع خیرین سلامت ساوه قسمت اول
https://www.aparat.com/v/k266o4w
این وبلاگ شخصی بنده است .همچنین اطلاعاتی درباره ساوه و ساوجیان می باشد امیدوارم با نظرات خود مرا همراهی کنید.محمد شرافت